Tradycyjne babcine chińskie przysłowie mówi: „Jedz rano jak cesarz, w południe jak szlachcic, a wieczorem jak żebrak”

wtorek, 30 marca 2010

Kapuśniak na słodko


Składniki:
Włoszczyzna (2 marchewki, pietruszka - Z; po kawałku: kapusty włoskiej, selera, pora - M); kawałek wołowiny, 4 średnie ziemniaki - Z; 50 dag białej kapusty, duża cebula, 2 spore liście laurowe, pieprz/chili, kminek - M; 4 średnie pomidory, zielenina - D; 1,5 l wody, sól/sos sojowy - W.

Przygotowanie:
Włoszczyznę umyj, obierz, wypłucz i potnij na cienkie paseczki. Mięso umyj pod zimną wodą. Ziemniaki obierz, umyj i pokrój w kostkę, podobnie zrób z kapustą i pomidorami (duża kostka). Pomidory przed obraniem sparz wrzątkiem. Cebulę obierz i drobno posiekaj.

Na rozgrzany olej w dużym garnku wrzuć cebulę i zeszklij ją (M--->Z), posyp pieprzem i smaż jeszcze chwilę. Wlej zimną wodę i zagotuj. Wrzuć wołowinę (na ok 10 min.), następnie ją wyjmij i pokrój na małe kawałeczki i wrzuć z powrotem. Dodaj warzywa z Przemiany Ziemi (włoszczyzna + ziemniaki). Pozwól im się chwilę pogotować i następnie dodaj warzywa z Przemiany Metalu (włoszczyzna + kapusta) i pozostałe przyprawy. Gotuj kilka minut bez przykrycia, potem załóż pokrywkę. Dodaj sól/sos sojowy, a po kilku minutach pomidory i gotuj całość, aż warzywa zmiękną. Na koniec możesz posypać zupę świeżą natką pietruszki.

Wołowinę można zamienić na wieprzowinę - W albo w ogóle zrezygnować z mięsa.

Jest to bardzo odżywcza zupa. Może łagodzić dolegliwości związane z wrzodami żołądka. Przeciwdziała tworzeniu się nowotworów (piersi, jajników, okrężnicy) i zaparciom. Podnosi odporność - wzmacnia układ immunologiczny. Dobrze wpływa na skórę, łagodzi skurcze kończyn. Jest moczopędna.

Bazą dzisiejszego obiadu stał się przepis "Kapuśniak ze słodkiej kapusty" z książki Polskie potrawy. Zdrowa kuchnia domowa Romany Chojnackiej.

Zaszalałam i sporo "namieszałam" po swojemu w tym przepisie, ale z całkiem niezłym skutkiem;) 
Zapraszam do zaglądnięcia do tej książki - przepisy są przejrzyście skomponowane i bardzo interesujące, a co najważniejsze, potrawy, które z nich powstają są bardzo smaczne i zdrowe!

poniedziałek, 29 marca 2010

Stosiki na talerzach

Kilka lat temu postanowiłam solidnie przygotować się do zrobienia pierwszego posiłku wg Pięciu Przemian.

Na początek przejrzałam tabele z klasyfikacją produktów. Każdy z nas jest bardziej kimś: bardziej słuchowcem, bardziej wzrokowcem itp. Ja jestem tym drugim typem. Szybko poukładałam w myślach "widziane" jedzonko.
Dobrym pomysłem jest oprawienie tabeli w ładną ramkę i powieszenie jej w kuchni, w widocznym miejscu. Kiedy zaczynasz gotować, często będziesz na nią zerkać.

Przyda się duży stół, na którym z rozmachem będziesz mogła zacząć przygotowywać produkty. Cały stosik talerzyków  różnej wielkości, kilka misek, różne noże, obieraczka, dobra - najlepiej duża drewniana deska z rowkiem (sok z krojonych warzyw i owoców nie będzie ściekał na obrus), gdzieś na podorędziu zestaw ulubionych przypraw itp.

Przed finałem - kiedy produkty zostały już posortowane i porozkładane na talerzyki i do misek - ja układam je w kolejności, od przemiany, od której zaczynam, do przemiany, na której kończę. Jest to gwarancją, że nie dojdzie do pomyłki. Teraz już mam sporą wprawę i nie musiałabym robić tych ustawień, ale lubię patrzeć na kolory posiłku, który przygotowuję. Cieszę swoje oczy!

PS. Tabele z klasyfikacją produktów znajdziesz w książkach: Bożeny Żak-Cyran (tę polecam szczególnie, ma przejrzysty układ, trzeba tylko dopisać mięsa) oraz Barbary Temelie. Zdecyduj sama/sam, która będzie najodpowiedniejsza dla Ciebie.

Wracając do początków...

Kiedyś, w mrocznych czasach, kiedy trenowałam Tai Chi Chuan styl Yang, postanowiłam coś ze sobą zrobić. Ni mniej ni więcej tylko zdiagnozować się u lekarza medycyny chińskiej, ponieważ "dokuczało" mi moje ciało. Hola, hola - musiał to być jednak też normalny lekarz (z medycznym dyplomem instytucji państwowej) z kategorii racjonalistów. Wariatów i szarlatanów unikam, jak ognia. A niemało ich w swoim krótkim, acz owocnym życiu widziałam
Za poradą ówczesnej trenerki trafiłam do dr W. Buły w Krakowie. Niczego nowego mi nie powiedział, o tym, co mi dolega i jakie spustoszenie poczyniłam w organizmie na moje własne życzenie. Podsunął mi jednak gotowanie wg Pięciu Przemian jako doskonałe remedium na moje dolegliwości.
Trafił w 10ę! Już jako mała dziewczynka towarzyszyłam babci w kuchni - było  to centralne miejsce w naszym starym domu. Nie byłam tylko obserwatorką, czy dzieckiem tarzającym się wśród pisków i śmiechów w mące, o nie. Chłonęłam magię kuchni i alchemię gotowania mojej babci. Miałam tam swoje miejsce, zawsze najbliżej środka stołu. Po prostu uwielbiałam gotować.

Gotowanie wg Pięciu Przemian obudziło moje eksperymentatorskie instynkty. Z początku nieśmiało wkradały się one w moje życie. Potem pojawiły się lektury - lubię wiedzieć, co robię, więc czytałam, żeby pogłębić wiedzę. Był też wyjazd do Sopatowca - Gosia jest dla mnie mistrzynią w gotowaniu wg Pięciu Elementów - pierwszy (kiedy zaczynałam) i drugi (kiedy już miałam pełną świadomość i pewną wiedzą nt przygotowywania "pięcio-żywiołowych" posiłków). Mam nadzieję, że czas pozwoli mi pojechać tam również w tym roku;)

Na dzisiaj to tyle. Postanowiłam ożywić troszeczkę bloga, żeby nie było zbyt nudno i smutno;)

niedziela, 28 marca 2010

Twarożkowo

Składniki:
1 op. twarożku chudego, półtłustego lub tłustego - D; kurkuma - O; siemię lniane, sezam i pestki z dyni, odrobina mleka - Z; drobno posiekany szczypiorek plus przyprawy: np pieprz/chili, kminek, tymianek - M; sól/sos sojowy - W; świeże posiekane listki melisy/kilka kropel soku z cytryny - D.

Przygotowanie:
Na suchej patelni upraż siemię lniane, sezam i pestki z dyni (całość nie większa niż garść) i utłucz w moździerzu. W misce przygotuj twarożek, dodaj kurkumę, mleko, produkty z Przemiany Ziemi, Metalu, Wody i Drzewa.
Po każdej przemianie dobrze zamieszaj pastę i odczekaj 2-5 min., żeby składniki się przegryzły.

Smacznego!

czwartek, 25 marca 2010

Kwas foliowy (wit. z grupy B)

Nazwa pochodzi z łaciny - folium - liść.

Kwas ma duży wpływ na nasz organizm: reguluje wzrost i prawidłowe funkcjonowanie komórek, działa na system nerwowy i mózg, poprawia samopoczucie. Spożywany w czasie ciąży zapobiega uszkodzeniom tzw. cewy nerwowej u nienarodzonego dziecka, ma wpływ na rozwój noworodka, bierze udział w zachowaniu materiału genetycznego, prawidłowe działanie układu pokarmowego, wątroby, żołądka i jelit.

Jego brak skutkuje: anemią, chronicznym zmęczeniem, problemami z koncentracją, pojawiają się lęki, nadmierna drażliwość (co może prowadzić do depresji), zaburzenia trawienia i biegunka.

Kwas foliowy znajdziesz przede wszystkim w:

- pomidorach (mają dobry wpływ na układ nerwowy, regulują ciśnienie krwi i rytm serca, utrzymują równowagę płynów - 2 dziennie)

- brokułach (zawierają dużo wit. C, wapnia, potasu i żelaza, działają wzmacniająco na układ immunologiczny i przeciw nowotworowo)

- szpinaku (zawiera wit. C, żelazo - ale nie tyle, ile się powszechnie uważa - błąd przy wpisywaniu danych, zmniejsza ryzyko wystąpienia wad rozwojowych u płodu)

- szparagi (niskokaloryczne i lekkostrawne, oczyszczają i są moczopędne, uspokajają nerwy i działają przeciw zmianom reumatycznym)

poniedziałek, 22 marca 2010

Pory Roku - Cykl Odżywczy

Chińczycy posługują się kalendarzem księżycowym - Nowy Rok przypada w różnych okresach. W związku z tym także pory roku wyglądają inaczej: każda z nich trwa 54 dni, między jedną a kolejną mamy 18 dniowy cykl harmonizujący - Czas Ziemi.

Cykl Odżywczy to jeden z 4 cykli, podstawowy, ten, wg którego gotujemy i jemy. Zatem kierujemy się dominującym smakiem danego produktu podczas przygotowywania potraw.

Drzewo - MU - Wiosna (energia wznosząca)

Yin/Yang młode/małe Yang

12 lutego - (22 marca) - 25 kwietnia

Człowiek rodzi się w Przemianie Drzewa. Dzieciństwo: 0-7 dziewczynki, 0-8 chłopcy. W świecie roślin - kiełkowanie. Wzrastanie we wszystkich kierunkach.

Narząd Yin - Wątroba (Gan) - magazynuje krew, zapewnia swobodny ruch Qi. Kolor ciemnozielony.
Narząd Yang - Pęcherzyk Żółciowy (Dan) - zarządza decyzjami. Kolor jasnozielony.

Zmysł Wzroku, smak kwaśny - Suan (działanie ściągające). Płyn ciała: łzy. Dźwięk - pisk, krzyk. Tkanki: mięśnie i ścięgna. Diagnoza - boki języka. Nadmiar smaku kwaśnego - atrofia ciała (np. przykurcze mięśni i ścięgien). Przeciwwskazania: np. zanik mięśni, SM, nieżyt żołądka. Konserwowanie - kiszenie. Smak terapeutyczny - słodki (harmonizuje). Dźwięk terapeutyczny - szszuuuuu. Instrument terapeutyczny: flet, skrzypce, gitara elektryczna.

Ogień - HUO - Lato (energia rozpraszająca i ekspansywna)

Yin/Yang duże/stare Yang

15 maja - (21 czerwca) - 27 lipca

Młodość. Dojrzewanie; kwitnienie; wzrastanie na wysokość. Dziewczynki - 14-21 lat, chłopcy 16-24 lat.

Narząd Yin - Serce (Xiu), Osierdzie - porusza krew. Kolor fioletowy.
Narząd Yang - Jelito Cienkie (Xiao Chang), Potrójny Ogrzewacz - oddziela dobre od złego. Kolor czerwony.

Zmysł mowy, smak gorzki - Ku (uspokaja, osusza, tłumi stany zapalne). Płyn ciała: pot. Dźwięk - śmiech. Tkanki: naczynia krwionośne. Diagnoza - serce: koniuszek języka, jelito cienkie: przed korzeniem języka . Nadmiar smaku gorzkiego wysusza skórę. Przeciwwskazania - anemia, osteoporoza, odwodnienie. Konserwowanie - wędzenie, prażenie. Smak terapeutyczny - ostry (rozprasza, porusza). Dźwięk terapeutyczny - hhaaa. Instrument terapeutyczny: koto.

Ziemia - TU - Babie Lato (energia opadająca i zharmonizowana)

Yin + Yang (harmonia, zastój, równowaga)

26 stycznia - 12 lutego, 25 kwietnia - 15 maja, 27 lipca - 16 sierpnia, 28 października -15 listopada

Dorosłość; dojrzałość; owocowanie. Kobiety: 7-14, 28-35, 42-49, 63-70. Mężczyźni: 8-16, 32-40, 48-56, 72-80.

Narząd Yin - Śledziona (Pi), trzustka - ekstrakcje i transformuje. Kolor brązowy.
Narząd Yang - Żołądek (Wei) - przyjmuje to, co nowe i nieznane. Kolor żółty.

Yin + Yang - kolor złoty.

Zmysł smaku i dotyku, smak słodki - Gan (nawilża, harmonizuje). Płyn ciała: ślina wydzielana podczas jedzenia. Dźwięk - głos zrównoważony, śpiew. Tkanki: tkanka łączna.  Diagnoza - środek języka. Wskazania: atrofia mięśni, anemia, suchość. Nadmiar smaku słodkiego powoduje zmiękczenie kości. Przeciwwskazania: otyłość, choroby z wilgoci i śluzu. Konserwowanie - gotowanie, słodzenie, kandyzowanie, konfitury, syropy itp. Smak terapeutyczny - słony (nawilża żołądek, osusza śledzionę). Dźwięk terapeutyczny - hhuuu, hhooo. Instrument terapeutyczny: bęben, gong (oprócz kobiet w ciąży, osób z rozrusznikami serca i chorych na padaczkę).

Metal - JIN - Jesień (energia skupiająca i opadająca)

Yin/Yang małe/młode Yin

16 sierpnia - (22 września) - 28 października

Podeszły wiek; starzenie się; więdnięcie; zasychanie; garbienie się. Kobiety: 70-84, Mężczyźni: 79-95.

Narząd Yin - Płuca (Fei) - zarządza Qi. Kolor szary, srebrny.
Narząd Yang - Jelito Grube (Da Chang) - wydala wspomnienia i smutek. Kolor biały, przezroczysty, jasno niebieski.

Zmysł węchu, smak ostry - Xiu (rozprasza, rozgrzewa). Płyn ciała: flegma, śluz. Dźwięk - chropowaty głos, płacz. Tkanki: skóra i włosy. Diagnoza - 1/3 języka (przednia część, bez koniuszka). Działanie negatywne: sztywność ścięgien, osłabienie wzroku, skurcze mięśni, mała witalność. Przeciwwskazania: np. niedobór Qi, padaczka, choroba Parkinsona, zapalenie spojówek. Konserwowanie: suszenie. Smak terapeutyczny - gorzki (porusza Qi płuc w dół). Dźwięk terapeutyczny - ssssss. Instrument terapeutyczny: ksylofon, skrzypce, kamienie.

Woda - SHUI - Zima (energia skupiająca i stagnacja energii)

Yin/Yang duże/stare Yin

15 listopada - (21 grudnia) - 26 stycznia 

Umieranie; letarg; kurczenie się; zamieranie.
Przedział wiekowy: > Przemiany Metalu

Narząd Yin - Nerki (Shen) - magazynuje Esencję. Kolor czarny, ciemny błękit.
Narząd Yang - Pęcherz Moczowy (Pan Guang) - wydala lęk i niepewność. Kolor purpurowy.

Zmysł słuchu, smak słony - Xian (zmiękcza, odprowadza, wiąże płyny ciała). Płyn ciała: ślina wytwarzana podczas zbliżenia, przemawiania, praktykowania Qi Gong, mocz. Dźwięk: ciężkie westchnienie. Tkanki: kości, włosy na głowie. Diagnoza: korzeń języka. Działanie negatywne - zagęszcza krew. Przeciwwskazania: nadciśnienie tętnicze. Konserwowanie - solenie. Smak terapeutyczny - kwaśny (ściąga, wzmacnia nerki). Dźwięk terapeutyczny - zdmuchnięcie świecy. Instrument terapeutyczny: fortepian, pianino, harfa.

Oprac. na podstawie wykładu Mirosława Mazura Pięć Przemian - Pięć Smaków i książki Bożeny Żak-Cyran Jedz i żyj zgodnie z porami roku.

wtorek, 2 marca 2010

Kolorowy prosty mix

Będą potrzebne: kasza gryczana - O; 3 średnie marchewki, 1 papryka czerwona, 20 dag pieczarek - Z; 2 małe czerwone cebule, kilka brukselek, przyprawy - tymianek, kminek, curry, sproszkowany imbir, chili - M; sos sojowy, odrobina wody - W; oliwa z oliwek lub masło - Z.

Na nagrzaną patelnię wsyp kaszę gryczaną i praż ją przez kilka minut, następnie wrzuć do wrzącej wody i gotuj 15-20 min. Potem odcedź, przemieszaj i pozwól jej odparować.

Na maśle lub oliwie podsmaż pokrojoną w drobną kostkę cebulę (Uwaga! M przechodzi w Z), dorzuć pozostałe warzywa z Przemiany Ziemi pokrojone w większą kostkę. Warzywa puszczą sok - duś je kilka minut pod przykryciem, dodaj rozkawałkowaną brukselkę. Duś dalej, aż wszystkie warzywa będą półmiękkie. Dodaj przyprawy, odrobinę wody (jeśli jest taka konieczność) i sos sojowy. Niech kolorowy mix posiedzi jeszcze w rondlu lub na patelni aż warzywa całkiem zmiękną.

Taką miałam dziś kolorową nocną fantazję;)

Zamiast kuchennej wagi

Przeliczenia gramów na szklanki, łyżki i łyżeczki...


poniedziałek, 1 marca 2010

Ziemniaki wg 5 Przemian

Składniki:
Oliwa z oliwek, 5 średnich ziemniaków - Z; zioła prowansalskie, chili - M; sól - W.

Przygotowanie:
Ziemniaki pokrój w cienkie plasterki i wrzuć na rozgrzaną oliwę. Patelnię przykryj pokrywką. Lekko obsmaż z obu stron i dodaj zioła oraz chili, przemieszaj. Na koniec posól. Smaż, aż będą rumiane lub lekko przypieczone. Voila!

I kto powiedział, że nie można zrobić zdrowych frytek?:)

Uroda - Skóra

Elastyczna skóra:
co najmniej raz w miesiącu masuj solą kuchenną ciało (okrężne ruchy). Dobre do tego będą specjalne, lekko szorstkie rękawice lub mały ręczniczek. Następnie weź prysznic na przemian ciepły i zimny. Delikatnie osusz skórę i wklep w nią dobry balsam. Kilka dni później przygotuj kąpiel - zanurz w wodzie woreczek z płatkami owsianymi.

Gładkie plecy:
5 łyżek płatków owsianych, niewielka ilość mleka, wit. A w kroplach. Zmielone płatki wymieszaj z mlekiem i witaminą. Powinna wyjść z tego papka. Najlepiej przy pomocy swojego ukochanego mężczyzny rozprowadź ją na plecach i zostaw na ok 15 min. Delikatnie usuń papkę, umyj plecy i osusz ręcznikiem

Źródło: Kalendarz, Dom Wydawniczy Bellona 2006.

Uroda - Ręce

Kilka domowych sposobów na piękne dłonie:

- przy pracach domowych zawsze i bezwzględnie używaj rękawic
- po ich zdjęciu natłuść ręce gliceryną lub dobrym kremem do rąk

Maseczka ziemniaczana:
ugotuj kilka ziemniaków w łupinach, następnie obierz i utrzyj na papkę, dodaj odrobinę mleka i nałóż na dłonie.

Maseczka z otrębów:
kilka garści otrębów zalej maślanką i już;)

Zdrowe paznokcie:
potrzebna jest nam miska z oliwą z oliwek oraz kaloryfer, na którym ta misa będzie stała. Moczymy paznokcie i całe dłonie. Podobnie działa skrzyp - zalej go wodą i odczekaj 30 min.

Źródło: Kalendarz, Dom Wydawniczy Bellona 2006.

Chrupanie

Jeśli czujesz głód między posiłkami chrup:

- seler naciowy bogaty w węglowodany (długo się trawią)
- jabłka, byle nie słodkie (zawierają pektynę, która pęcznieje w żołądku)
- pokrojone w plasterki pieczarki, kawałki marchewek, czy różyczki kalafiora (surowe)
- natka pietruszki - gorzki i korzenny smak zmniejsza łaknienie
- niełuskany ryż (zawiera błonnik, który przyspiesza trawienie)

Źródło: Kalendarz, Dom Wydawniczy Bellona 2006.